กำแพงเมืองคูเมือง

กำแพงเมืองพิษณุโลกแต่เดิมเป็นกำแพงดินเช่นเดียวกันกับกำแพงเมืองสุโขทัย คาดว่า สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ เพื่อเตรียมรับศึกพระเจ้าติโลกราชแห่งราชอาณาจักรล้านนา และต่อมาในรัชกาลสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ ได้โปรดให้ซ่อมแซมกำแพงเมืองอีกครั้ง เพื่อเตรียมรับศึกพม่าพอถึงรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้โปรดให้ช่างฝรั่งเศสสร้างกำแพงใหม่ โดยก่อด้วยอิฐให้แข็งแรงยิ่งขึ้นต่อมาพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดให้รื้อกำแพงเมืองและป้อมต่าง ๆ เสีย เพื่อมิให้พม่าซึ่งรุกรานไทยยึดเป็นที่มั่น ฉะนั้น ในปัจจุบันจึงเหลือเพียงกำแพงดินบางจุด ที่เห็นได้ชัด ในขณะนี้ คือ บริเวณวัดโพธิญาณซึ่งอยู่ทางเหนือใกล้ ๆ ค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช บริเวณวัดน้อย ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออกใกล้ทางรถไฟ และบริเวณสถานีตำรวจภูธร จังหวัดพิษณุโลก
สำหรับคูเมืองที่เห็นได้ชัด คือ แนวที่ขนานกับถนนพระร่วง ทางด้านตะวันตก ขนาดกว้างประมาณ 12 เมตร ซึ่งได้มีการขุดลอกเพื่อมิให้ตื้นเขินอยู่เสมอ