|
| วัดปงสนุก |
วัดปงสนุก เป็นวัดโบราณวัดหนึ่ง
ที่ตั้งอยู่ที่วัดปงสนุก ต.เวียงเหนือ อ.เมือง จ.ลำปาง
๕๒๐๐๐ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา และฝังลูกนิมิตร เมื่อ พ.ศ. ๓๒๑๔
สันนิษฐานว่าวัดนี้คงสร้างขึ้นร่วมสมัยพระเจ้าอนันตยศเสด็จมาทรงสร้างเมืองเขลางค์
เมื่อพ.ศ. ๑๒๒๓ บริเวณวัดปงสนุกตั้งอยู่ติดกำแพงเมืองเขลางค์รุ่นที่ ๒
ด้านใน
จากการศึกษาสภาพสิ่งก่อสร้างเท่าที่ปรากฏปัจจุบัน
มีอาคารสถานก่อสร้างที่เก่าแก่ที่สุด คือ
เจดีย์และวิหารพระเจ้าพันองค์
ซึ่งปรากฏในบันทึกมีการบูรณะครั้งหลังประมาณ ๑๒๐ กว่าปีมาแล้ว
สิ่งเหล่านี้ย่อมเป็นพยานวัตถุบ่งบอกถึงความเจริญรุ่งเรืองของวัดสืบทอดกันมาจากอดีต
เป็นเวลาร้อยกว่าปีมาแล้ว วัดปงสนุก เดิมมีชื่อเรียกอยู่หลายชื่อ
|
|
ตามหลักฐานที่พบจารึกอยู่ในที่ต่างๆ มีอยู่ ๔ ชื่อ คือ วัดศรีจอมไคล
วัดศรีเชียงภูมิ , วัดดอนแก้ว
, วัดพะยาว (พะเยา) ชื่อวัดทั้งหมดที่พบดูจะมี ๒ ชื่อ
ที่เกี่ยวกับประวัติของบ้านเมืองในอดีตที่ผ่านมา คือ ชื่อวัดพะยาว
(พะเยา) และ ชื่อวัดปงสนุก
ด้วยเหตุการณ์เมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๓๖๔
ทางเมืองนครลำปางและเมืองเชียงใหม่ได้ยกทัพเข้าตีเมืองเชียงแสน
เมืองเชียงแสนได้สู้รบต่อต้านเป็นสามารถ
แต่สู้กำลังของเมืองลำปางและเชียงใหม่มิได้
เมืองเชียงแสนจึงแตก
ทางกองทัพจึงได้กวาดต้องเอาชาวเชียงแสนลงมาสู่เมืองนครลำปาง
ในชาวเมืองเชียงแสนเหล่านั้นได้มีชาวบ้านปงสนุก (เชียงแสน) รวมอยู่ด้วย
ส่วนชาวเมืองพะเยา เจ้าฟ้าเมืองพะเยา ได้อพยพขาวพะเยาหนีข้าศึกพม่า
คราวเมืองพะเยาแตกลงมาสู่นครลำปาง ในช่วงเวลาใกล้เคียง
ชาวเมืองทั้งสองจึงถูกจัดแบ่งให้อยู่ทางฝั่งเวียงเหนือของเมืองนครลำปาง
โดยเฉพาะบริเวณวัดศรีเชียงภูมิ
ด้วยเหตุนี้ชาวเมืองเชียงแสนและชาวเมืองพะเยา
เมื่อมาตั้งถิ่นฐานอยู่ที่ใหม่และไม่ทราบอนาคตของตนเอง
แต่ก็ยังรำลึกถึงบ้านเกิดเมืองนอน
จึงได้เอานามชื่อวัดและชื่อบ้านมาเรียกโดยชาวพะยาว (พะเยา)
ก็เรียกวัดพะยาว บ้านพะยาว
ชาวเชียงแสนก็เรียก วัดปงสนุก บ้านปงสนุก (ปัจจุบัน วัดปงสนุกใน
อ.เชียงแสน
อันเป็นชุมชนเดิมของบ้านปงสนุกลำปาง ก็ยังมีอยู่
ตั้งอยู่บ้านหมู่ที่ 3 ต.เวียง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย
เป็นวัดโบราณมีอายุกว่า 500 ปี)
สำหรับชาวพะเยา พอถึง พ.ศ. ๒๓๘๖
เจ้าหลวงมหาวงค์ ขึ้นไปตั้งเมืองพะเยา เมื่อบ้านเมืองเป็นปึกแผ่นแล้ว
ครูบาอินต๊ะจักร
จึงได้อพยพชาวพะเยากลับไปสู่บ้านเกิดเมืองนอน
คงเหลือชาวพะเยาที่ไม่ยอมกลับ
ไม่นานนักตรงกันข้ามกับชาวปงสนุก ไม่มีการอพยพกลับไป
ได้ยึดเอานครลำปางเป็นบ้านเกิดเมืองนอนที่สอง
ดังนั้นชื่อวัดและชื่อหมู่บ้านก็คงเหลือไว้เรียกขานกันเพียงชื่อเดียวว่า
ปงสนุก ตราบเท่าทุกวันนี้
เป็นที่น่าสังเกตว่า วัดปงสนุก แยกเป็น ๒ วัด
ทั้งที่อาณาเขตก็ไม่กว้างขวางเท่าใด คือ
วัดปงสนุกเหนือ และ วัดปงสนุกใต้ สาเหตุที่แยกคงจะมาจากพระสงฆ์
สามเณรในอดีตจำนวนมาก
จึงแบ่งกันช่วยดูแลรักษาวัด
แต่ถึงอย่างไรทั้ง ๒
วัดนี้ก็ถือกันว่าเป็นวัดพี่วัดน้องอาศัยช่วยเหลือกันมาโดยตลอด |
| |
|
|
|
|
|
|
