อำเภอเมือง, ปราจีนบุรี
 

ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ประดิษฐานอยู่ ณ สี่แยกเนินหอม ปากทางแยกเข้าสู่ตัวเมืองปราจีนบุรีใกล้กับค่ายจักรพงษ์ ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราชตั้งอยู่ที่สี่แยกนี้ เป็นที่ประดิษฐานพระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในท่าประทับยืนอยู่ภายใน เหตุที่สร้างศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทั้งนี้เนื่องจากพระองค์ได้เคย เสด็จกรีฑาทัพจากกรุงศรีอยุธยาเพื่อไปปราบนักพระสัฏฐาแห่งเมืองละแวก ภายหลังจับตัวได้ และได้ทำ พิธีปฐมกรรม ระหว่างการเดินทางทัพได้หยุดพักที่เขตจังหวัดปราจีนบุรี ประชาชนชาวจังหวัด ปราจีนบุรีและผู้เยี่ยมเยียนนิยมมาสักการะบูชาเพื่อเป็นสิริมงคล การเดินทางจากจังหวัดนครนายก ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 33 ถึงบริเวณหลักกม.ที่ 158 ที่เรียกว่า สี่แยกเนินหอม -----------------------------------------  ศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์ปราจีนบุรี อยู่ที่สี่แยกเนินหอม เส้นทางขึ้นเขาใหญ่ ห่างจากศาลสมเด็จพระนเรศวรประมาณ 3 กม. ศูนย์นี้นอกจากจะมีผลไม้ของชาวสวนปราจีนจำหน่ายทุกฤดูกาลแล้ว ยังมีผลิตภัณฑ์ เช่น ไม้กวาด เสื่อ เครื่องจักสาน และผลิตผลในจังหวัดจำหน่ายอีกด้วย -----------------------------------------  วัดแก้วพิจิตร เป็นวัดเก่าแก่ ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำบางปะกง ในเขตเทศบาลเมืองปราจีนบุรี ห่างจากศาลากลางจังหวัด ไปทางทิศตะวันออกประมาณ 2 กม. เป็นวัดเก่าแก่สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2422 โดยเศรษฐีนีใจบุญ ชาวปราจีนบุรี ต่อมาเจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ (ชุ่ม อภัยวงศ์) ได้สร้างพระอุโบสถเพิ่มเติมในปีพ.ศ. 2456 จึงมีลักษณะทางสถาปัตยกรรมและลวดลายประดับอาคารประสมประสานระหว่างศิลปไทย จีน ยุโรป และเขมร สิ่งที่น่าสนใจภายในวัดได้แก่ พระอุโบสถที่ฝาผนังด้านนอกมีภาพปูนปั้นตัวละครในเรื่องรามเกียรติ ภายในพระอุโบสถมีภาพวาด บนแผ่นผ้าเกี่ยวกับเรื่องราวในพระพุทธศาสนา ด้านหน้าพระอุโบสถมีอาคารเรียนหนังสือไทย นักธรรมบาลีเป็นอาคารคอนกรีต รูปสถูปโดม ศิลปกรีกหรือโรมันอยู่หลังหนึ่ง ซึ่งเคยใช้เป็นโรงเรียน สอนหนังสือพระภิกษุ สามเณร และราษฎร ปัจจุบันถูกดัดแปลงเป็นพิพิธภัณฑ์แล้ว และภายในวัด แก้วพิจิตรยังมีหอพระไตรปิฎกและศาลาตรีมุขที่ท่าน้ำ บรรยากาศภายในวัดร่มรื่นและเงียบสงัด   -----------------------------------------  วัดโบสถ์ อยู่ทางทิศตะวันตกของตัวเมืองปราจีนบุรี การเดินทางจากถนนเทศบาลดำริถึงสี่แยกถนนสุวินทวงศ์ ทางหลวงหมายเลข 319 ตรงไปตามทางหลวงหมายเลข 3071 ระยะทางประมาณ 4 กม. วัดโบสถ์ตั้งอยู่ริมฝั่งของแม่น้ำบางปะกง ภายในวัดมีพระพุทธรูป 3 องค์ ประดิษฐานเรียงรายไปตาม ริมแม่น้ำ คือ พระพุทธรูปปางลีลา พระนามว่า "พระสิริมงคลนิมิต" พระพุทธรูปปางประทับนั่ง ท้องพระบาท พระนามว่า "พระสรรพสิทธินาวา" พระพุทธรูปปางประทับนอน พระนามว่า "พระมหาชินไสยาสน์" ภายในวัดมีบรรยากาศร่มรื่นเงียบสงบ -----------------------------------------  สวนนกวัดสันทรีย์ ตั้งอยู่ที่ตำบลวัดโบสถ์ อำเภอเมืองปราจีนบุรี เข้าทางเดียวกับวัดโบสถ์แต่มีทางแยกขวามือ ระยะทาง จากตัวเมืองประมาณ 18 กม. เป็นที่ชุมนุมของนกนานาชนิด เช่น นกแขวก นกกาน้ำ นกกระยาง จำนวนนับหมื่นจะมาชุมนุมกันทุกปี ในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนเมษายน เหมาะสำหรับนักดูนก และผู้สนใจธรรมชาติวิทยา -----------------------------------------  ตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ อยู่ภายในโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ ห่างจากตัวเมืองประมาณ 2 กม. เป็นตึกที่เจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2452 เพื่อถวายเป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในคราวเสด็จประพาสมณฑลปราจีน มีลักษณะสถาปัตยกรรมเป็นตึกสองชั้นแบบยุโรป สมัยเรอเนสซองส์ มีมุขด้านหน้า ตรงกลางเป็นโดม ผนังด้านนอกมีลายปูนปั้นลายพฤกษาประดับซุ้มประตูและหน้าต่าง ภายในตกแต่งแบบยุโรป กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแล้ว และมีโครงการจัดทำเป็น พิพิธภัณฑ์การแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร์ โดยจะเป็นศูนย์การรวบรวม อนุรักษ์ตำราไทย สมุนไพรไทย การแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้านของจังหวัดปราจีนบุรี อีกทั้งยังเป็นแหล่งการศึกษา ค้นคว้า วิจัย และเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตของคนท้องถิ่น ที่เกี่ยวข้องกับสมุนไพรและการแพทย์ของท้องถิ่น -----------------------------------------  ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดปราจีนบุรี ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำบางปะกง ถนนปราจีนอนุสรณ์ ข้างหอประชุมอำเภอเมือง สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เดิมเป็นอาคารในโรงจักรถลงทอง จัดสร้างโดย พระปรีชากลกาล (สำอาง อมาตยกุล) มีสถาปัตยกรรมผสมระหว่างศิลปกรรมไทยกับแบบตะวันตก ทางกรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน กับได้ทำการบูรณะซ่อมแซม และจัดทำเป็นศูนย์ วัฒนธรรม เพื่อเป็นที่รวบรวมเอกสาร วัตถุโบราณ สิ่งของเครื่องมือเครื่องใช้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ประเพณี และวัฒนธรรม ของชาวบ้านในท้องถิ่น นอกจากนี้ จังหวัดปราจีนบุรีร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ได้จัดตั้งศูนย์ให้ข่าวสารด้าน การท่องเที่ยว ที่ศูนย์วัฒนธรรมแห่งนี้ เพื่อให้บริการข้อมูลข่าวสารด้านการท่องเที่ยวของจังหวัดปราจีนบุรี และแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ ทั่วประเทศ โดยเปิดให้บริการตั้งแต่เวลา 08.30-16.30 น. เว้นวันหยุดราชการ -----------------------------------------  พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติปราจีนบุรี ตั้งอยู่ด้านหลังของศาลากลางจังหวัดปราจีนบุรี ห่างจากศาลากลางประมาณ 200 เมตร เปิดเป็นทางการ เมื่อวันที่ 22 เมษายน 2528 ก่อตั้งขึ้นเพื่อเป็นศูนย์รวมของโบราณวัตถุในเขต 7 จังหวัดภาคตะวันออกคือ ปราจีนบุรี นครนายก ฉะเชิงเทรา ชลบุรี จันทบุรี ตราด และระยอง ภายในมีการจัดแสดงโบราณวัตถุสำคัญ ซึ่งส่วนใหญ่ได้มาจากเมืองโบราณสมัยทวารวดี ที่ชาวบ้านเรียกว่า เมืองศรีมโหสถ ดงศรีมหาโพธิ อำเภอศรีมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี อาทิ พระพุทธรูป เทวรูป ทับหลัง เครื่องใช้สำริด เป็นต้น และจัดแสดงศิลปะในประเทศไทยสมัยต่างๆ เพื่อประโยชน์ในการศึกษา เปรียบเทียบ รวมทั้งเครื่องถ้วยสังคโลกที่พบใต้ทะเลจากบริเวณเกาะคราม จังหวัดชลบุรี นอกจากนั้น ยังจัดสถานที่ส่วนหนึ่งสำหรับนิทรรศการชั่วคราวในโอกาสต่างๆ ด้วย เปิดให้เข้าชมทุกวัน เว้นวันจันทร์ อังคาร และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา 09.00-16.00 น. ค่าธรรมเนียมเข้าชม คนไทย 10 บาท ชาวต่างประเทศ 30 บาท ติดต่อสอบถามได้ที่ โทร.(037) 211586 -----------------------------------------  น้ำตกเหวนรก อยู่บนเส้นทางสายปราจีนบุรี-เขาใหญ่ เป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ที่มีความสวยงามความสูง 80 เมตร หน้าผาสูงชัน น้ำไหลแรง การเดินทางจากตัวเมืองปราจีนบุรี ใช้เส้นทางสาย 3077 ไปเป็นระยะทางประมาณ 40 กม. จะมีทางแยกขวาเข้าไปตัวน้ำตก การเดินทางไปชมน้ำตกนั้น ต้องเดินเท้า ทางค่อนข้างลำบาก ระยะทางประมาณ 13 กม. -----------------------------------------  น้ำตกห้วยเกษียร ปากทางแยกเข้าน้ำตกแห่งนี้อยู่ที่หมู่บ้านขอนขวาง ตำบลดงขี้เหล็ก อำเภอเมือง ซึ่งอยู่ตรงหลัก กม.ที่ 166 หรือห่างจากตัวเมืองปราจีนบุรี 15 กม. แยกซ้ายมือเข้าสู่น้ำตกอีก 4 กม. บริเวณน้ำตกเป็นป่าเขางดงามมาก -----------------------------------------  น้ำตกเขาอีโต้ และอ่างเก็บน้ำจักรพงษ์ ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านพระ อำเภอเมืองปราจีนบุรี อยู่ทางทิศเหนือของตัวเมือง จากตัวเมืองเดินทางถึงสี่แยกเนินหอมเลี้ยวขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 33 ระยะทางประมาณ 3 กม. จะมีทางแยกซ้ายมือระหว่างหลักกม.ที่ 160-161 เข้าไปอีกประมาณ 2 กม. น้ำตกเขาอีโต้เป็นธารน้ำไหลผ่านโขดหินน้อยใหญ่ลดหลั่นเป็นชั้นๆ ความสูงไม่มากนัก สภาพบริเวณ โดยรอบเป็นป่าโปร่ง มีน้ำมากเฉพาะในฤดูฝน และก่อนถึงตัวน้ำตกประมาณ 400 เมตร หรือเหนือธารน้ำมีอ่างเก็บน้ำจักรพงษ์หรืออ่างเขาอีโต้ จากอ่างเก็บน้ำจะมีถนนขึ้นไปจนถึงยอดเขา เพื่อชมทัศนียภาพโดยรอบ ระยะทางประมาณ 11 กม. และช่วงกม.ที่ 6 จะมีเนินมหัศจรรย์ คือถ้าจอดรถแล้วเข้าเกียร์ว่างไว้รถจะไหลขึ้นเนินได้ซึ่งเกิดจากภาพลวงตาจากภูมิประเทศโดยรอบ -----------------------------------------  น้ำตกธารรัตนา ตั้งอยู่ที่ตำบลเนินหอม ระยะทางประมาณ 100 เมตร จากถนนสายเนินหอม-เขาใหญ่ ห่างจาก ที่ว่าการอำเภอเมืองปราจีนบุรีประมาณ 25 กม. มีสภาพเป็นแก่งน้ำไหล ตามหุบเขา ของเทือกเขาใหญ่มีน้ำมากในฤดูฝน -----------------------------------------  สวนพันธุ์ไผ่ ตั้งอยู่ที่ตำบลเนินหอม อำเภอเมืองปราจีนบุรี จากทางหลวงหมายเลข 33 เลี้ยวซ้ายที่สี่แยกเนินหอม ไปตามทางหลวงหมายเลข 3077 ซึ่งเป็นถนนไปอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ระยะทางประมาณ 11 กม. หรือห่างจากตัวเมืองประมาณ 20 กม. มีเนื้อที่ประมาณ 300 ไร่ เป็นสถานที่รวบรวมพันธุ์ไผ่ นานาชนิดเพื่อการศึกษาและขยายพันธุ์ ภายในบริเวณสวนพันธุ์ไผ่มีบ้านพักรับรอง อ่างเก็บน้ำขนาดเล็ก ศาลาพักผ่อน มีทิวทัศน์ที่งดงาม สามารถมองเห็นทิวเขาใหญ่ได้อย่างชัดเจน เหมาะเป็นสถานที่ ท่องเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจรายทางได้อย่างดี